سیستم اطفا آب-فوم معمولا جهت اطفای حریق مناطق پرخطر شامل کلاس Bحریق از قبیل انبارهای مایعات قابل اشتعال، آشیانه های هواپیما، مخازن سوخت، سالن های رنگ و… به کار می روند و انتخاب نوع کف آتش نشانی بستگی به مواد قابل اشتعال دارد. سیستم های مورد استفاده در این زمینه می توانند به صورت دستی (انواع مانیتورها، فوم موبایل ها، توربکس ها، نازل ها و…) و یا به طور اتوماتیک ( شبکه های اسپرینکر ، فوم چمبرها و …) می باشد. لازم به توضيح است که در مواردی که مواد قابل اشتعال از مواد نفتي قطبي تشکيل شده باشند، بايستي از فوم مقاوم در برابر حلال ها استفاده گردد. قبل از آنکه هر طرحي انجام پذيرد ، مشخصا تعيين خطري که بايد مورد حفاظت قرار بگيرد ضروري مي باشد . اين تنها به معني تعيین ابعاد محيط خطر نمي باشد بلکه نوع سوخت ، ميزان دسترسي به منابع تغذيه ، طبقه بندي محيط ، شرايط محيط، منبع آب و مشخصات شبکه آب سايت در طراحي نهايي سيستم داراي اهميت مي باشد.
سه روش عمده توليد فوم برای سیستم های اطفا
مخلوط کردن آب و فوم با استفاده از روشهای مختلفي امکان پذير مي باشد که مي بايستي مطابق با استاندارد NFPA 11 طراحي گردد.
- استفاده از Bladdar Tank
- استفاده از سيستم پمپاژ فوم
- استفاده از سيستم Dosing Foam
سيستم Bladder Tank
سيستم Bladder Tank شامل دو مخزن مي باشد که داخل يکديگر قرار گرفته اند. معمولا مخزن داخلي که حاوي فوم مي باشد از جنس Thermo plastic ساخته مي شود تا انعطاف پذيري لازم را داشته باشد و مخزن خارجي از جنس کربن استيل مي باشد. آب به مخزن اصلی وارد مي شود و باعث فشرده شدن مخزن داخلي که حاوي کنسانتره فوم است می شود. فشار آب، سیستم Bladder را تحت فشار قرار داده و ابتدا باعث انتقال فوم غلیظ به لوله های انتقال فوم و نهایتاً پس از عبور از قسمت تنظیم کننده، درصد فوم مورد نظر وارد سیستم اطفاء خواهد شد. Bladder Tank از ظرفيت 500 ليتر تا 15000 ليتر در انواع افقي و عمودي ارائه مي شود. قسمت تانک تحت فشار مطابق با استاندارد ASME Sec. VIII طراحي و ساخته میشود. اين سيستم قابليت تزريق فوم با ظرفيت 3% و 6% را دارا مي‌باشد.
سيستم استفاده از پمپ
اين سيستم شامل يک مخزن اتمسفريک فوم به همراه پمپ مي باشد که فوم را با نسبت خاص به داخل خط آب تزريق مي کند. در اين روش براي پر کردن فوم نيازي به خارج کردن سيستم از مدار نمي باشد که میتواند از مزایای این روش تلقی گردد. این سیستم بیشتر در فضاها با حجم بالا مانند پالایشگاه و … کاربرد دارد.
سیستم Dosing Foam
اين سيستم روشي بسيار اقتصادي و آسان است که در سيستم هاي توليد فوم به کار مي رود . در اين روش پمپ فوم به يک توربين آبي کوپل شده است که جریان آب ورودی سیستم باعث چرخش توربين شده و نيروي لازم را براي پمپاژ فوم تامين مي کند. این سیستم برای اکثر کاربرد ها مانند مخازن سوخت ، پالایشگاه ها ، آشیانه تعمیرات هواپیما و …. قابل اجرا و استفاده میباشد.
شیر سیلابی (دیلوج ولو) Deluge Valve
اکثر سیستم های اطفاء فوم از نوع سیلابی می باشند چراکه نازل ها و اسپرینکلر های مخصوص فوم امکان طراحی سیستم همواره تحت فشار را ندارند و به همین علت شیر دیلوج یا همان شیر سیلابی از مهم ترین بخش های یک سیستم اطفاء فوم می باشد.
تجهیزات مورد نیاز سیستم اطفاء حریق فوم
کنستانتره فوم
کنستانتره فوم ماده اصلي توليد فوم مي باشد که داراي رنج وسيعي از نظر تنوع مي باشند و متناسب با نياز سيستم انتخاب و طراحي مي شوند. پس از تهيه فوم لازم است آن را در محلي که دچارحريق شده است بدرستي توزيع نمود. تجهيزات مختلف و متنوعی جهت توزيع مناسب فوم وجود داردکه مي بايستي مطابق با نياز انتخاب و طراحی شود.
اسپرینکلر های فوم
کاربرد بسیار وسیعی برای اطفاء حریق فضاهایی مانند انبارها و محل تخلیه و بارگیری مایعات اشتعال پذیر دارد . اسپرینکلرها مناسب براي توليد فوم هاي کم توسعه می باشند . اسپرینکلر های فوم مشابه سیستم دیلوج فاقد المان تشخیص و از نوع همیشه باز هستند و سیستم اطفا از طریق پنل اعلام حریق و یا بصورت دستی فعال می شود.
Foam Chambers & Foam pourer ( فوم چمبر و فوم پورر )
Foam Chamber و Foam pourer ها در اطفاء حریق مخازن اتمسفريک سقف ثابت و شناور بکار مي روند. اين تجهيزات مطابق با استاندارد NFPA II طراحي و ساخته مي شود که مناسب براي توليد فوم هاي کم توسعه می باشد. سیستم طوری طراحی شده که فوم نهایی را بر روی دیواره مخزن پخش می کند. این امر باعث می شود فوم به سرعت روی تمام سطح سوخت موجود در مخزن پخش شود و مانع حریق گردد.
ژنراتورهای فوم
تجهيزات ژنراتور فوم براي توزيع فوم هاي پرتوسعه که کاربرد گسترده ای در آشيانه هاي هواپيما و انبارهاي وسیع محصولات با خطر آتش سوزي بالا دارند بکار مي روند.
هیدرانت فوم
اين تجهیزات براي توزيع فوم بصورت دستي کاربرد دارند و توسط نفر بکار مي رود. هيدرانت ها در سايزهاي 4 و 6 اينچ ساخته مي شوند.
نازل دستی فوم
این نازل ها مخصوص فوم و کنترل دستی آن توسط افراد به منظور پوشش حریق و اطفاء طراحی و ساخته شده .
فوم مانیتورها
فوم مانيتورها براي کاربردهايي که نياز به برد نسبتا زيادي مي باشد ، بکار مي روند. انواع فوم مانييتورهاي قابل حمل و ثابت با قابلیت های متنوع در کنترل و نظارت فوم در رنج وسيعي از دبي ارائه مي شوند. هم چنين اين مانيتورها قابليت کنترل از راه دور را دارند.
ثابت
قابل حمل
نازل‌های فوم
نازل های مانیتور فوم دارای طراحی منحصر بفرد جهت ارائه الگو جریان فوم خاص و با کیفیت می باشند و اغلب از جنس استیل یا برنج و یا برنز ساخته میشوند.
تناسب سازها
تناسب سازها عملیات مخلوط کردن آب با کنسانتره کف را در درصدی مشخص وطبق نیاز انجام می دهند. به طور کلی دو روش تناسب سازی به شرح ذیل وجود دارد :
در روش اول از اصل ونچوری (Venturi) جهت کشیدن کنسانتره کف به داخل جریان آب استفاده می شود. ساده ترین تناسب سازها در این روش ایداکتورها (Eductors) می باشند که ارزان قیمت بوده ولی دارای محدوده عملکرد پایین می باشند.
در روش دوم از پمپ و یا فشار آب جهت تزریق کنسانتره کف به داخل جریان آب استفاده می شود که متداول ترین آن Bladder Tank Systems می باشند که در قسمت سیستم های فوم توضیحات کامل ارائه شده است.
